Գյուլիստանի և Բուխարեստի պայմանագրեր

 

1813թ․մայիսի 16-ին Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև կնքնվեց Բուխարեստի պայմանագիրը, որից մեկ տարի անց հոկտեմբերի 12-ին Ռուսաստանի և Պարսկաստանի միջև կնքվեց Գյուլիստանի պայմանագիրը։ Բուխարեստի պայմանագրի կնքմանը նպաստել է հայազգի դիվանագետ և խոշոր վաճառական Մանուկ Բեյը, որի պալատում էլ պայմանագիրը ստորագրվել է: Ռուսաստանը Փոթին, Ախալքալաքի գավառը և Անապան վերադարձնում է Թուրքերին։ Այդ զիջումը կատարվում է առանց հաշվի առնելու հայերի շահերը։ Բայց փոխարենը Ռուսաստանը ստանում է Բեսարաբիան։ Գյուլիստանի պայմանագրի կնքման ժամանակ Ռուսաստանին տրվեց՝ Վրաստանը, Մեգրելիան, Իմերեթը, Գուրիան, Աբխազիան, Բաքվի, Ղարաբաղի, Շիրվանի, Դերբենդի ու Թալիշի խանությունները, Լոռու, Ղազախի, Շամշադինի, Իջևանի, Շիրակի և Զանգեզուրի շրջանները, բայց Երևանի և Նախիջևանի խանությունները շարունակեցին մնալ Պարսկաստանի տիրապետության տակ։ Համեմատաբար Բուխարեստի պայմանագրի Գյուլիստանի պայմանագրից ավելի շատ բաներ փոփոխվեցին։